Cấu trúc としたら (toshitara) trong tiếng Nhật N3 là một trong những cấu trúc ngữ pháp phổ biến và quan trọng, giúp người học diễn đạt các ý nghĩa liên quan đến giả định, dự đoán hoặc suy luận dựa trên một điều kiện nhất định. Trong bài viết này, Đông Du Hà Nội sẽ đi sâu phân tích về cách dùng, ý nghĩa, đồng thời phân biệt với các cấu trúc tương tự, cũng như cung cấp các ví dụ thực tế để vận dụng linh hoạt trong giao tiếp hàng ngày.

1. Cấu trúc としたら (Toshitara) trong tiếng Nhật N3

Cấu trúc としたら nằm trong nhóm các cấu trúc biểu thị giả định, dự đoán hoặc phỏng đoán, có thể áp dụng trong nhiều tình huống khác nhau từ trang trọng đến thân mật. Đặc biệt, đối với trình độ N3, việc nắm vững cấu trúc としたら sẽ giúp bạn nâng cao khả năng diễn đạt một cách linh hoạt và chính xác hơn.

Cấu trúc としたら thường đi kèm với các dạng câu như: “Nếu giả sử rằng…”, “Nếu nói rằng…”, “Trong trường hợp…” và thường kéo theo một ý tưởng hoặc kết luận dựa trên giả định đó.

Ý nghĩa của cấu trúc としたら

Trong tiếng Nhật, としたら có thể hiểu là “giả sử rằng”, “nếu… thì”, hoặc “trong trường hợp…”. Nó nhấn mạnh vào khía cạnh giả định hoặc giả thiết không chắc chắn nhưng có thể xảy ra dựa trên tình huống cụ thể.

Ví dụ: “もし雨が降ったとしたら、ピクニックは中止になるでしょう”  ” Nếu giả sử trời mưa, buổi picnic có lẽ sẽ bị hủy”) — としたら thể hiện giả định chưa chắc chắn, mang tính dự đoán.”

2. Cách sử dụng cấu trúc としたら với các loại từ khác nhau

Sử dụng としたら với danh từ

Khi dùng としたら với danh từ, câu sẽ thể hiện giả định dựa trên một trạng thái hoặc điều kiện đã được xác định rõ ràng từ đầu.

Ví dụ:

• 日本に行ったとしたら、北海道も訪れたいです。 (“Giả sử tôi đi Nhật Bản, thì tôi muốn thăm Hokkaido nữa.”)

Sử dụng としたら với động từ

Thông thường, としたら đi kèm với động từ ở thể quá khứ hoặc thể khả năng để diễn đạt giả định.

Ví dụ:

• 明日晴れるとしたら、ピクニックに行きましょう。 (“Trong trường hợp ngày mai trời quang đãng, chúng ta hãy đi picnic.”)

Kết hợp としたら với các phó từ hoặc trạng từ chỉ sự ước lượng

Bạn cũng có thể dùng としたら cùng các phó từ như たぶん (có thể), おそらく (có lẽ), nhằm thể hiện giả định mang tính dự đoán hoặc ước lượng.

Ví dụ:

• たぶん、この問題は解決できるとしたら、努力次第だと思います。 (“Nếu giả định có thể giải quyết vấn đề này, thì tôi nghĩ là tùy thuộc vào nỗ lực.”)

3. Phân biệt cấu trúc としたら với các cấu trúc khác

Sự khác biệt chính giữa としたら và なら

としたら nhấn mạnh vào giả định dựa trên một hành động hoặc trạng thái giả định, mang tính mở rộng, chưa chắc chắn. Trong khi đó, なら thường dùng để đề cập đến điều kiện rõ ràng, đã xác định hoặc đã biết, mang tính khẳng định cao hơn.

Ví dụ:

• 日本に行ったとしたら、友達に会いたいです。 (“Giả sử tôi đi Nhật, tôi muốn gặp bạn tôi.”) — giả định chưa rõ ràng, mang tính mở rộng.
• 日本に行くなら、土産を買ってきます。 (“Nếu đi Nhật, tôi sẽ mua quà.”) — điều kiện rõ ràng, đã xác định.

So sánh としたら và ば

Cấu trúc ば thường mang ý nghĩa điều kiện, lý thuyết, và hơi trang trọng hơn, thích hợp cho các câu lập luận trong văn viết hoặc bài phát biểu. Trong khi đó, としたら thường dùng trong lời nói hàng ngày, thân mật hoặc khi muốn thể hiện giả định một cách mềm mại.

Ví dụ:

• もし時間があったとしたら、一緒に映画を見に行きませんか？ (Dùng としたら) (“Giả sử có thời gian, chúng ta cùng đi xem phim nhé?”)
• 時間があれば、一緒に映画を見に行きましょう。 (Dùng ば) (“Nếu có thời gian, chúng ta cùng đi xem phim nào.”)

4. Ví dụ chi tiết về cấu trúc としたら

Ví dụ 1: Giả định về thời tiết và kế hoạch

• もし明日雨が降ったとしたら、ハイキングは中止します。 (“Giả sử ngày mai mưa, thì chuyến đi bộ đường dài sẽ bị hoãn.”)

Ví dụ 2: Dự đoán về khả năng thành công

• この方法で成功するとしたら、どれくらいの時間が必要ですか？ (“Nếu theo phương pháp này thành công, thì cần bao lâu?”)

Ví dụ 3: Thảo luận về giả thiết trong công việc

• もし彼がリーダーだとしたら、どういう指示を出しますか？ (“Giả sử anh ấy là trưởng nhóm, anh ấy sẽ ra lệnh như thế nào?”)

5. Những lỗi thường gặp khi sử dụng cấu trúc としたら

Lỗi 1: Sử dụng sai thể của động từ hoặc danh từ

Nhiều người hay nhầm lẫn khi dùng としたら cùng loại từ không phù hợp, chẳng hạn như dùng thể quá khứ hoặc thể chưa phù hợp.

• Sai: 明日来たとしたら、知らせてください。 (“Nếu ngày mai đến, hãy báo cho tôi.”) — sai vì「来た」là thể quá khứ, không phù hợp với giả định về tương lai. Khi giả định về tương lai, dùng thể từ điển (辞書形) hoặc thể khả năng (可能形).
• Đúng: 明日来るとしたら、知らせてください。 (“Nếu ngày mai đến, hãy báo cho tôi.”) — phù hợp hơn.

Lỗi 2: Nhầm lẫn giữa các cấu trúc giả định

Người mới học hay nhầm lẫn giữa としたら, なら, ば trong các câu mang ý nghĩa giả định hoặc điều kiện.

• Sai: もし雨だとしたら、外出しません。

(“Nếu là mưa, tôi sẽ không ra ngoài.”) — đúng về nghĩa, nhưng thể phù hợp hơn sẽ là:

雨だったとしたら (nếu đã mưa rồi).

• Cần chú ý: Khi giả định về quá khứ, động từ cần chia đúng thể quá khứ phù hợp.

Lỗi 3: Không làm rõ điều kiện giả định

Dẫn đến câu không rõ ràng về giả định hoặc ý nghĩa bị mơ hồ.

• Sai: もし忙しいとしたら、教えてください。 (“Nếu bận, hãy nói với tôi.”) — Câu này thiếu thông tin về thời điểm. Nên thêm 「その時」hoặc cụ thể hóa: 「もし忙しいとしたら、前もって教えてください」(“Nếu bận, hãy báo trước cho tôi”).
• Đúng: もし忙しいとしたら、その時に連絡してください。 (“Nếu bận, vào lúc đó hãy liên lạc với tôi.”) — rõ ràng hơn.

6. Bài tập

Bài tập 1:

Hãy điền vào chỗ trống bằng cách sử dụng としたら phù hợp:

• 今度の試験は難しい＿＿＿、十分準備しなければなりません。

Đáp án:

• 今度の試験は難しい としたら 、十分準備しなければなりません。

Bài tập 2:

Chọn câu đúng nhất:

1. もし体調が良かったとしたら、旅行に行きます。

1. もし体調が良かったとしたら、旅行に行きましょう。

1. もし体調が良かったとしたら、旅行に行くつもりです。

Đáp án:

• A. もし体調が良かったとしたら、旅行に行きます。

Giải thích: Câu A đúng vì diễn tả kế hoạch cá nhân trong giả định. Câu B (“行きましょう”) là đề nghị, không phù hợp với としたら (vì としたら thường đi với kết luận cá nhân, không phải rủ rê).

Bài tập 3:

Viết lại câu sau sao cho phù hợp với ý nghĩa giả định:

(Giả sử tôi đã học tiếng Nhật từ nhỏ, tôi sẽ nói chuyện trôi chảy.)

Trong bài viết này, chúng ta đã khám phá toàn diện về cấu trúc としたら (toshitara) trong tiếng Nhật N3, từ ý nghĩa, sắc thái, cách dùng cho đến phân biệt với các cấu trúc tương tự như なら hay ば. Hy vọng qua bài viết này, bạn đã có thêm kiến thức nền tảng vững chắc để sử dụng cấu trúc としたら hiệu quả hơn trong đời sống hàng ngày cũng như trong các kỳ thi năng lực tiếng Nhật.
Tìm hiểu thêm: Cấu trúc にしては trong tiếng Nhật N3